توان پهپادی طا-لبان در چه حد است؟

ترجمه و تلخیص: سیدطاهر مجاب -خبرگزاری دید

خبرگزاری دید: قبل از تسلط در ۲۰۲۱، طا-لبان یک واحد مخفی ۱۲ نفره متشکل از مهندسان و متخصصان فناوری تشکیل دادند تا پهپادهای کوچک، تجاری و بدون نسخه را تبدیل به سلاح سازند. واحد پهپادی طا-لبان با موفقیت پهپادهای کوچک را به ابزارهایی تبدیل کرد که قادر به پرتاب مهمات از هوا و اصابت به اهداف روی زمین هستند.در سال ۲۰۱۲، حمله ایتلاف غرب به یک مخفی‌گاه طا-لبان در هلمند منجر به بازیابی یک پهپاد کوچک همراه با وسایل انفجاری دست ساز (IED) و سلاح‌های سبک شد.

طا-لبان، مانند دا/عش، از اوایل ۲۰۱۶ به این طرف استفاده از پهپادهای تجاری را برای فیلمبرداری ویدیوهای تبلیغاتی، مانند فیلمبرداری از حملات انتحاری‌شان، آغاز کردند. با این حال، آن‌ها فقط در ۲۰۲۰ استفاده از پهپادها را به صورت تهاجمی آغاز کردند.

در واقع، نخستین حمله پهپادی آن‌ها در نوامبر ۲۰۲۰ بود که مواد منفجره را بر روی محوطه اقامت‌گاه والی کندز انداختند؛ حمله‌ای که چهار کشته و هشت زخمی برجای گذاشت. سپس، طا-لبان در ولایت‌های بغلان، بلخ، پکتیا، لوگر و فاریاب از پهپاد استفاده کرده‌اند.
قبل از تسلط در ۲۰۲۱، طا-لبان یک واحد مخفی ۱۲ نفره متشکل از مهندسان و متخصصان فناوری تشکیل دادند تا پهپادهای کوچک، تجاری و بدون نسخه را تبدیل به سلاح سازند. واحد پهپادی طا-لبان با موفقیت پهپادهای کوچک را به ابزارهایی تبدیل کرد که قادر به پرتاب مهمات از هوا و اصابت به اهداف روی زمین هستند.
بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۱، واحد پهپادی طا-لبان شش تا هفت حمله را انجام داد که عمدتاً ترورها و حملات محلی علیه مخالفین طا-لبان و پست‌های بازرسی امنیتی را هدف قرار داده بودند.
با این حال، صدای بلند پهپادهای تجاری و ظرفیت اندک حمل محموله، کاربرد آن‌ را در پیشبرد اهداف جنگ نامتقارن طا-لبان تضعیف کرده است.
باید گفت که طا-لبان یک پهپاد صنعتی را از چین از طریق یک شرکت کشاورزی و از طریق پاکستان به مبلغ ۶۰ هزار دالر به افغانستان قاچاق کرده اند. با این همه، هزینه‌های سنگین پهپاد تجاری، طا-لبان را مجبور کرده واحد پهپادی‌اش را ترک کنند.
طا-لبان از پهپاد به عنوان ابزاری در جنگ شورشی یا نامتقارن شان علیه نیروهای امنیتی و دفاع ملی افغانستان (ANDSFs) استفاده کردند.
از زمان بازگشت این گروه به قدرت در افغانستان در سال ۲۰۲۱، این گروه از استفاده از پهپاد خودداری کرده است، زیرا آن‌ها در درجه اول ابزاری برای جنگ نامتقارن گروه‌های شورشی هستند.
طا-لبان از زمان تشکیل حکومت سرپرست، هیچ انگیزه‌ای برای ادامه استفاده تهاجمی از پهپاد نداشته اند.
از سویی هم، با توجه به شواهد مربوط به فعالیت پهپاد در منطقه و با در نظر گرفتن تحولات در داخل و خارج از منطقه افغانستان-پاکستان و تجاری‌سازی این فناوری، دولت‌های منطقه‌ و جهان باید هوشیار باشند و برای مقابله با این پیشرفت‌ها خود را سازگار کنند. همکاری منطقه‌ای و جهانی در این زمینه حیاتی است.
با آن‌که روش‌های سنتی حملات ممکن گزینه جذاب‌تر در منطقه باشد، اما مزیت استراتژیک و تاکتیکی فناوری پهپاد را نمی‌توان دست‌کم گرفت زیرا دورنمای این تهدید همچنان در حال تکامل است. به عنوان مثال، دا/عش خراسان به تازگی پوستری را منتشر کرد که در آن خواستار حملات پهپادی در غرب شده است، هرچند تا کنون توانایی زیادی در استفاده از پهپاد از خود نشان نداده است.
در آینده، انتشار این فناوری و مرگ‌بار و مقرون به صرفه بودن پهپادها ممکن محاسبات استراتژیک گروه‌های تروریستی در منطقه، به‌ویژه دا/عش-خراسان را تغییر دهد. چون این گروه تروریستی قصد و توانایی حملات برون‌مرزی را دارد.

نویسندگان:

۱- عبدالباسط، همکار ارشد در مرکز بین‌المللی تحقیقات خشونت سیاسی و تروریزم در دانشگاه فناوری ننیانگ، سنگاپور است.
۲- روبِن داس، تحلیل‌گر ارشد در مرکز بین‌المللی تحقیقات خشونت سیاسی و تروریزم در دانشگاه فناوری ننیانگ، سنگاپور است.

منبع: شبکه جهانی متمرکز بر افراط‌گرایی و فناوری – Global Network on Extremism and Technology