بالاترین رده بندی متحدان واشنگتن که پیش از این در اختیار پاکستان قرار داشت، دیگر به هند تعلق دارد. احیای نقش مرکزیت آمریکا در جنوب آسیا باید به شکلگیری محور سه جانبه جدید «واشنگتن-دهلی-کابل» کمک کند که راهکار آمریکایی برای مقابله با محور سه جانبه موجود در منطقه، یعنی «مسکو-پکینگ-اسلام آباد» خواهد بود…
امریکا درصدد محور جدید «واشنگتن-دهلی-کابل» است که هدف آن رویارویی با محور «مسکو-پکینگ-اسلام آباد» است، هند که شریک راهبردی روسیه در گروه «بریکس» و سازمان همکاری‌های شانگهای است، نقش اصلی را برای پیشبرد سیاست آمریکا در منطقه بازی می‌کند.
روزنامه «کامرسانت»، چاپ مسکو، در تحلیلی نوشته است: رکس تیلرسون وزیر امور خارجه امریکا بعنوان نقطه پایانی سفر دورهای خود در منطقه خاورمیانه و جنوب آسیا، به هند سفر کرد. مذاکرات وی در هند، دقیقا تاییدی بر تجدیدنظر اساسی در سیاست آمریکا در منطقهیی بود که دارای اهمیت راهبردی زیادی است.
بالاترین رده بندی متحدان واشنگتن که پیش از این در اختیار پاکستان قرار داشت، دیگر به هند تعلق دارد. احیای نقش مرکزیت آمریکا در جنوب آسیا باید به شکلگیری محور سه جانبه جدید «واشنگتن-دهلی-کابل» کمک کند که راهکار آمریکایی برای مقابله با محور سه جانبه موجود در منطقه، یعنی «مسکو-پکینگ-اسلام آباد» خواهد بود.
سفر وزیر خارجه آمریکا به پایتخت هند، روز پنجشنبه و بعد از یک ماراتون درازمدت به پایان رسید که طی آن وی، از عربستان سعودی، قطر، عراق، افغانستان و پاکستان دیدن کرده بود.
در شرایطی که بر اساس درز اطلاعات مختلف و متعدد در باره عدم نفوذ کافی تیلرسون در عرصه سیاست واشنگتن و اختلافات وی با دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا که بطور جدی امکان تغییر وزیر امور خارجه آمریکا را تا پایان سال جاری مطرح کرده، رکس تیلرسون یکی از نتیجه بخشترین سفرهای خارجی خود را انجام داد که نقش رهبری واشنگتن را در منطقه بسیار مهم راهبردی آسیا، تقویت کرد.
دیدار دو روزه وی از دهلی نو و مذاکراتش با رهبران هند نیز، اطلاعات قبلی در مورد شکل گیری واقعیات تازهای در جنوب آسیا را مورد تایید قرار داد.
اکنون، هند که در دو سازمان مهم منطقهای «بریکس» (گروهی متشکل از کشورهای برازیل، روسیه، هند، چین و افریقای جنوبی) و سازمان همکاری‌های شانگهای عضویت دارد و همچنین دارای موقعیت شریک راهبردی روسیه است، نقش اصلیترین متحد امریکا را بازی خواهد کرد.
این در حالی است که مقصد قبلی تیلرسون، یعنی پاکستان، چندان موفق نبود و وی در اسلام آباد با سردی پذیرایی شد. علت تیرگی روابط واشنگتن و اسلام آباد هم، سخنان شدیدالحن وزیر خارجه امریکا علیه پاکستان بود که در واقع، جزو ۱۶ کشور متحد اصلی امریکا در خارج از چارچوب ناتو محسوب می شود. با این وجود، وزیر خارجه امریکا دقیقاً قبل از این سفر، اسلام‌آباد را به حمایت از طالبان متهم کرده است. او حتی در هند نیز دوباره گفت که سازمانهای تروریستی بسیار زیادی با آرامش در پاکستان فعالیت دارند که علیه کشورهای همسایه اقداماتی را انجام می دهند. در صورتیکه تیلرسون در همان دقیقه نخست ورود خود به دهلی نو، بر موقعیت حساس و نقش مهم هند در منطقه تاکید کرد. وی همچنین از مقبره “مهاتما گاندی” رهبر فقید هند در تاج محل بازدید نموده و به وی احترام گذاشت.
یکی دیگر از مسایلی که تایید کننده تلاش فعال دولت ترامپ، برای بازگشت نقش رهبری خود در منطقه جنوب آسیاست، سخنان هفته قبل رکس تیلرسون در واشنگتن بود که ضمن تاکید بر مشارکت راهبردی بین واشنگتن و دهلی نو، وعده داد که هند باید نقش مرکزی تامین امنیت و ثبات در منطقه اقیانوس هند و آرام را ایفا کند.
بدین ترتیب به نظر می‌رسد دولت امریکا قصد دارد با قرار دادن تکیه اصلی خود بر هند در این منطقه، نقش رهبری خویش در جنوب آسیا را با ایجاد یک محور سه جانبه جدید «واشنگتن-دهلی-کابل» احیا کند، تا بتواند با محور سه جانبه دیگری در منطقه؛ یعنی محور «مسکو-پکینگ-اسلام آباد» مقابله کند. اصلیترین اقدام برای ایجاد محور مذکورهم، باید حل و فصل اوضاع در افغانستان باشد. محور مذاکرات روز سه‌شنبه تیلرسون در کابل نیز، بر همین اساس بود. در همین راستا نیز اشرف غنی رییسجمهوری افغانستان، اظهارات غیرمنتظرهای علیه روسیه داشت و در زمان سفر تیلرسون به این کشور، روسیه را به حمایت مخفیانه از طالبان متهم کرد.
البته سخنان وی با واکنش مسکو روبرو شده و وزارت امور خارجه روسیه، ضمن رد اتهامات بی‌پایه و اساس مقامات افغانستان، این موضع‌گیری را ناشی از تبلیغات ضد روسی رسانه‌های گروهی غربی ارزیابی کرد.
دولت ترامپ سعی دارد افغانستان را از روسیه و چین دور کند، کارشناسانی که «کامرسانت» دیدگاه آنها را جویا شده نیز معتقدند که اتهام رهبر افغانستان، یکی دیگر از شواهد مبتنی بر تغییر اوضاع در منطقه و در راستای تحقق ابتکارعمل ترامپ در ایجاد محور سه جانبه «واشنگتن-دهلی-کابل» بود که هدف از آن دور نگهداشتن افغانستان از روسیه و چین است.
«ناندان اونیکریشنان» نایب رییس موسسه Observer Research» «Foundation
که دفتر اصلی آن در دهلی مستقر است، می گوید:«این سفر رکس تیلرسون به معنای آن است که دولت ترامپ، گام بسیار مهمی در نزدیک شدن به هند که در طول تاریخ موجودیت هند، سابقه نداشته است. در حالیکه روسیه اعلام آمادگی نموده که به همراه چین و پاکستان برای حل مشکلات در افغانستان، فعالیت خواهد کرد. اکنون مقامات واشنگتن برای نخستین بار فهماندند که دیگر به پاکستان به چشم متحد اصلی خویش در آسیا و نقش خاص آن در حل و فصل بحران افغانستان، نگاه نمی کنند.»
به گفته این تحلیلگر، این پیام روشن واشنگتن را احتمالا هم در دهلی، هم در کابل و هم در اسلام آباد، به خوبی دریافت کرده‌اند.
منبع : روزنامه کامرسانت، چاپ مسکو
