مبنای گفت‌وگوها چه باشد؛ آیا مذاکرات صلح به بن‌بست رسیده است؟
منبع: دیلی تایمز
مترجم: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
تیم‌های مذاکراتی حکومت افغانستان و گروه طالبان به تاریخ ۱۲ سپتمبر گفت‌وگوها را در قطر آغاز کردند، اما تا کنون موفق نشدند روی اصول و طرزالعمل به تفاهم برسند.
کندی روند صلح این تصور را تقویت می‌کند که گفت‌وگوهای میان‌افغانی طولانی و پیچیده است. دو طرف وقتی بحث‌ها را در مورد آجندا آغاز می‌کنند که نخست روی اصول این گفت‌وگوها به توافقی دست یابند. اما هیچ‌کس نمی‌داند چی وقت؟ هر دو جانب یک‌دیگر را در ایجاد این بن‌بست مقصر می‌داند.
منابعی می‌گویند که زلمی خلیلزاد نماینده ویژه امریکا در امور صلح افغانستان به منظور تسریع روند صلح با جنرال قمر جاوید باجوا، رییس ستاد ارتش پاکستان به روز پنجشنبه گذشته در راولپندی ملاقات کرد. جنرال اسکات میلر فرمانده نیروهای امریکایی در افغانستان وی را در این سفر همراهی می‌کرد.
به گفته این منابع، در این دیدار در مقر جنرال (باجوا) اجماعی برای نزدیک شدن به دولت افغانستان و طالبان جهت شریک ساختن پیشنهادات آن‌ها برای ختم این بن‌بست به میان آمد.
موارد خاصی وجود دارد که مذاکرات را تقریباً به بن‌بست برده است. طالبان اصرار دارند که توافق‌نامه دوحه میان امریکا-طالبان باید اساس مذاکرات باشد. اما تیم دولت افغانستان مخالف این پیشنهاد هستند و معتقد است که کابل بخشی از این توافق‌نامه نبوده و دو جانب باید بر اساس شرایط خود گفت‌وگو کنند.
مذاکره کنندگان دولت افغانستان می‌گویند اگر طالبان برای توافق‌نامه دوحه اصرار دارند، پس کابل نیز می‌خواهد اعلامیه‌ای که توسط حکومت افغانستان با ایالات متحده و ناتو در ۲۹ فبروری در کابل امضا شد، اساس مذاکرات باشد.
برخی مقامات افغانستان نیز می‌خواهند تصمیم‌های «لویه جرگه» که به رییس جمهور اشرف غنی اجازه داد ۴۰۰ زندانی خطرناک طالبان آزاد شود و زمینه را برای شروع مذاکرات میان‌افغانی مساعد نمود، باید در نظر گرفته شود.
در واقع، رییس جمهور غنی مطابق توافق‌نامه دوحه با آزادی ۵ هزار زندانی طالب موافقت کرد. به همین ترتیب، طالبان نیز ۱ هزار زندانی حکومت را آزاد کردند.
در همین حال، منبعی از میان گروه طالبان می‌گوید که توافق‌نامه دوحه که شامل قضیۀ مذاکرات میان‌افغانی می‌شود، از سوی ایالات متحده، شورای امنیت سازمان ملل، کنفرانس اسلامی، نمایندگان ۳۶ کشور، کابل و کشورهای منطقه تأیید شده است و این برای مبنا قرار گرفتن مرحله‌های بعدی مذاکرات حیاتی است.
این منبع در مطلبی با عنوان «چرا توافق‌نامه دوحه باید اساس مذاکرات فعلی قرار گیرد» گفته است که پذیرش این توافق‌نامه برای کابل صد در صد اجباری می‌شود. طالبان همچنان می‌گویند که آن‌ها از ابتدا لویه جرگه و دیگر توافق‌نامه‌ها را رد کردند و هرگز آن‌ها را به عنوان اساس نمی‌پذیرند، بر خلاف کابل که توافق‌نامه دوحه را تأیید کرد.
روز شنبه، معاون دوم رییس جمهور افغانستان طالبان را به ایجاد بن‌بست در مذاکرات قطر متهم کرد، از آن‌جا که طالبان مسائل غیرضروری را در گفت‌وگوهای طرزالعمل مطرح می‌کنند.
طالبان همچنان می‌خواهند فقه «حنفی» به عنوان اساس تصمیم‌گیری باشد در حالی که تیم دولت افغانستان می‌گوید فقه «جعفری» نیز باید شامل باشد.
معصوم استانکزی رییس تیم مذاکره کننده دولت افغانستان، مذاکرات صلح در روشنی قرآن و سنت نتایج مطلوبی را بر اساس خواست مردم خواهد داشت. وی در توییتی گفت: «ما از صبر و شکیبایی مردم برای ختم جنگ و تأمین صلح قدردانی می‌نماییم. هیچ‌کسی نمی‌تواند مانع خواست مردم برای صلح شود. ما برای رسیدن به صلح دایمی در کشور متعهد هستیم».
در بحبوحه بن‌بست قطر، از زمان شروع مذاکرات به تاریخ ۱۲ سپتمبر، حکومت افغانستان طالبان را مسئول افزایش خشونت‌ها در کشور می‌داند.
ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی گروه طالبان ادعای حکومت افغانستان را رد می‌کند و می‌گوید بعد از توافق‌نامه دوحه، طالبان نه به شهرهای بزرگ حمله کرده و نه تلاش کرده مناطق و پایگاه‌های نظامی را تصرف کنند. وی می‌افزاید که نیروهای حکومت تلاش کرده تا وارد مناطق تحت کنترول آن‌ها شود.
