نزدیکی طالبان با هند؛ خطر جنگ نیابتی در میدان افغانستان منتفی نیست

از یک جهت ارتباط هند با طالبان مسئله‌ای مهم است و از جانب دیگر امکان آن وجود دارد که پاکستان از این نزدیکی به سود خویش استفاده کرده و جنگی تمام عیار در افغانستان راه اندازی کند

روز گذشته برخی منابع از تماس‌های پیدا و پنهان سازمان اطلاعاتی هند با گروه طالبان در قطر خبر دادند. این منابع گفتند که سرانجام پس از کش و قوس‌های زیادی در دایره سیاست داخلی هند، اطلاعاتی‌های این کشور بر آن شده‌اند که با گروه طالبان نیز ارتباط بر قرار کنند.
ارتباط هند و طالبان از چند جهت مهم و قابل بحث است که باید کم و بیش به آن پرداخته شود. نخست) حمایت هند از دولت مرکزی افغانستان؛ دوم) ارتباط نزدیک هند با جبهه شمال؛ سوم) تنش هند با پاکستان؛ چهارم) ارتباط طالبان با پاکستان و پنجم) رقابت هند و پاکستان در میدان افغانستان.
حمایت هند از دولت مرکزی افغانستان:
هندوستان حد اقل از دوره سلطنتی در افغانستان ارتباط خوبی با کابل داشته است. این کشور در منازعات و جنگ‌های پس از کودتای هفتم ثور سال ۱۳۵۷ نیز در کنار دولت حاکم در افغانستان ماند و هرگز از مجاهدین حمایت نکرد، اما پس از سقوط حکومت کمونستی و روی کار آمدن دولت مجاهدین که تا آن زمان ارتباط نزدیکی با پاکستان داشتند، هند باز هم از این دولت به رغم چرخش ۱۸۰ درجه‌ای پاکستان حمایت کرد. زمانی که گروه طالبان به قدرت رسید نیز هند از دولت اسلامی به رهبری استاد ربانی حمایت می‌کرد و سرانجام پس از تحولات ۱۱ سپتمبر و روی کار آمدن نظام جدید در افغانستان، باز هم هند حامی دولت برحال و مشروع در کابل باقی ماند.
ارتباط نزدیک هند با جبهه شمال:
هند در گذشته همواره از جببه شمال به رهبری احمد شاه مسعود و دولت استاد ربانی علیه طالبان حمایت کرده است. این کشور در حالی از جبهه شمال حمایت می‌کرد که نزدیک به ۹۰ درصد خاک کشور در دست طالبان بود و دولت اسلامی به رهبری استاد ربانی فقط در پنجشیر و بدخشان و بخش‌هایی از تخار محصور مانده بود.
تنش هند با پاکستان:
هند و پاکستان از سال تاسیس کشور پاکستان تاکنون تنش دارند، این دو کشور بر سر کشمیر منازعه دارند و تاکنون حل نشده و هر دو طرف روی حل آن نیز گفت‌وگو نکرده‌اند. از آن جایی که پاکستان از طالبان حمایت می‌کرد، هند هرگز با این گروه رابطه ایجاد نکرد؛ زیرا بند بودن دم طالبان در آی اس آی مانع از شکل گیری رابطه میان هند و گروه طالبان شده است.
ارتباط طالبان با پاکستان:
گروه طالبان از سوی پاکستان ایجاد شده و همواره در قبضه این کشور باقی ماند. این گروه زمانی که قدرت را نیز در دست داشت نتوانست از چنبره پاکستان خارج شود و به عنوان یک دولت مستقل عرض اندام کند، اکنون نیز گروه طالبان به پاکستان وابسته است و از همین خاطر نمی‌تواند بدون اجازه آی اس آی حتا با دولت افغانستان کنار بیاید چه برسد به ارتباط بر قرار کردن با هند.
رقابت هند و پاکستان در میدان افغانستان:
همان گونه که پاکستان در افغانستان برای خود منافعی تعریف می‌کند، هند نیز ضد این منافع را منافع خود دانسته و این مسئله پای هردو کشور را به افغانستان باز کرده است. از هر حرکتی که پاکستان حمایت کند، هند به صورت خودکار در جهت خلاف آن حرکت می‌کند، بنا بر این هردو کشور گروه‌هایی را حمایت می‌کنند تا ازمنافع شان در افغانستان دفاع کنند. ولی یک چیز نباید فراموش شود و آن این که منازعات هند و پاکستان در افغانستان یکی از عوامل اصلی به درازا کشیدن جنگ در این کشور نیز است.
با توجه به این مسایل یکی از مخالفان حضور هند در معادلات افغانستان، پاکستان است. این کشور خوش ندارد که هند در افغانستان جای پایی داشته باشد و این موضوع را سیاست مداران پاکستان پنهان نیز نکرده‌اند. باری پرویز مشرف رییس جمهوری اسبق پاکستان در گفت‌وگو با بی بی سی گفته بود که نباید کنسولگری‌های هند در جلا‌ل‌آباد و قندهار وجود داشته باشد.
پاکستان در مذاکرات صلح نیز تاکنون تلاش کرده که هند را از میدان دور نگاه کند؛ زیرا این کشور حضور هند را در افغانستان به ضرر خویش می‌داند، اما اکنون که هند با طالبان ارتباط بر قرار کرده است، نشان از دو موضوع می‌دهد. که عبارت است از تلاش طالبان برای رهایی از چنبره پاکستان و تغییر در پالیسی هند در قبال افغانستان.
گروه طالبان پیش از این با تمام کشورهای منطقه ارتباط بر قرار کرده بود، اما بنا بر تنش میان پاکستان و هند و مسئله کشمیر، با هند هیچ نوع ارتباطی نداشت، اولی به نظر می‌رسد که در هنگامه مذاکرات صلح و خروج قوای بین‌المللی از افغانستان تلاش دارد با هند نیز نزدیک شود. البته که این مسئله به مذاق راولپندی خویش نمی‌خورد، اما اگر طالبان بخواهند که به عنوان یک نیروی سیاسی در میدان سیاست افغانستان حضور داشته باشند، باید استقلال عمل خود را از آی اس آی به دست آورند.

ارتباط هند با طالبان موضوعی مهم و قابل تامل است؛ زیرا در افغانستان برخی حلقات جبهه شمال در حال مسلح شدن است تا در صورت درگیری احتمالی و فروپاشی دولت مرکزی آماده مبارزه با طالبان باشندو از جانب دیگر هندوستان متحد نزدیک کابل است و مخالف برجسته پاکستان که از این سه جهت ارتباط آن با طالبان در مقطع حساس کنونی برجسته به نظر می‌رسد.
اما آنچه برای افغانستان همانند گذشته خطرناک است، درگیری و جنگ نیابتی هند و پاکستان در میدان افغانستان می‌باشد که در گذشته وجود داشته و پس از این نیز احتمال آن منتفی نیست. پس با توجه به مسایل مطروحه، از یک جهت ارتباط هند با طالبان مسئله‌ای مهم است و از جانب دیگر امکان آن وجود دارد که پاکستان از این نزدیکی به سود خویش استفاده کرده و جنگی تمام عیار در افغانستان راه اندازی کند.