توافق امریکا-طالبان، داعش و صلح در افغانستان
پس از امضای توافق‌نامه صلح دوحه، طالبان و داعش هیچ جنگی علیه یک دیگر انجام نداده‌اند؛ طوری که در گذشته این کار صورت می‌گرفت و باعث ایجاد شک و تردید در مورد همکاری این دو گروه شده بود
به دنبال نهایی شدن توافق امریکا و طالبان در فبروری ۲۰۲۰ که زمینه را برای گفت‌وگوهای میان‌افغانی فراهم کرد، امیدها و اضطراب نسبت به ثبات دایمی در افغانستان افزایش یافته است، امری که به نظر می‌رسد به این زودی‌ها دست یافتنی نیست.
ملت افغانستان نسبت به قصد و هدف طالبان و بازی‌گران خارجی، به خصوص پس از خروج نیروهای خارجی شک و تردید دارند. افغانستان چنان قتل عام‌هایی را در گذشته تجربه کرده که این ملت را نسبت به روند صلح امروزی دچار ترس و اضطراب می‌کند.
به عنوان مثال، توافق بین رییس جمهور نجیب‌الله و مجاهدین در سال ۱۹۹۲ که منجر به جنگ داخلی و تسخیر کابل از سوی طالبان شد، شمار زیادی از جنگجویان تنظیم‌ها رهبری خود را ترک گفته و با حکومت طالبان پیوستند.
امروز همین معضل وجود دارد و مردم افغانستان توافق‌نامه (دوحه) را به عنوان ضامن صلح در افغانستان نمی‌بینند بلکه به عنوان ادامه جنگ و خونریزی با انگیزه‌ها و پرچم‌های متفاوت. در حال حاضر، طالبان داعش- شاخه خراسان- و القاعده موانع بزرگ فرا راه صلح در افغانستان هستند.
با توجه به اختلافات داخلی گروه طالبان، تنشی در فضای سیاسی و مدنی وجود دارد مبنی بر این که توافق صلح با طالبان نمی‌تواند ثبات را به افغانستان به ارمغان آورد. به طور مثال، ملا محمد رسول که گروهی را در جنوب غرب این کشور رهبری می‌کند، مخالفت خود را با توافق صلح ایالات متحده و هیئت طالبان در دوحه و تمایلش را برای ادامه جنگ علیه نیروهای خارجی و داخلی اعلام کرده است.
علاوه بر این، گزار‌ش‌ها حاکی از آن است که اختلافاتی بین رهبری طالبان به وجود آمده که ممکن پس از نهایی سازی توافق صلح با حکومت افغانستان، این گروه از هم فروپاشد. بنابر این، جنگجویان ناگزیر هستند که برای ادامه حیات خود در آینده به گروه محمد رسول بپیوندند.
با این حال، داعش شاخه خراسان تهدیدی دیگر برای اختلافات طالبان بر سر رهبری این گروه است. داعش می‌تواند در آینده قوی‌تر گردد؛ چنانچه از میان گروه طالبان سربازگیری می‌کند. داعش هنوز هم در ولایت‌های شرقی افغانستان حضور دارد و شمار آن‌ها حدود ۱ هزار جنگجو تخمین زده می‌شود.
بر اساس گزارش سازمان ملل متحد، به طور تخمینی حدود ۸ تا ۱۰ هزار جنگجوی خارجی در افغانستان وجود دارد که می‌تواند منبع سربازگیری داعش شاخه خراسان باشد و به آسانی جایگاه خود را در خاک افغانستان احیا کند. ملل متحد همچنان تأکید می‌کند که گروه طالبان روابط خود را با شبکه تروریستی القاعده حفظ کرده است.
علاوه بر این، پس از امضای توافق‌نامه صلح دوحه، طالبان و داعش هیچ جنگی علیه یک دیگر انجام نداده‌اند؛ طوری که در گذشته این کار صورت می‌گرفت و باعث ایجاد شک و تردید در مورد همکاری این دو گروه شده بود.
از سویی هم، از ماه فبروری بدین سو طالبان در حملات خود حدود ۲۴۰ نیروی امنیتی افغانستان را کشته و بیش از ۳۰۰ تن دیگر را زخمی کرده‌اند. در این مدت، ۷۸۹ فرد ملکی دیگر نیز از سوی این گروه کشته یا زخمی شده است.
طالبان در توافق خود با امریکا به برقراری آتش‌بس دایمی با نیروهای امنیتی افغانستان متعهد نشدند و حملات بزرگی را علیه آن‌ها سازماندهی کردند. تنها در ماه می، این گروه ۲۷ نیروی امنیتی را در ولایت لغمان از بین برد.
چنین حملاتی از سوی طالبان، قصد و نیت این گروه را نسبت به صلح با حکومت افغانستان با شک تردید رو به رو ساخته است. کارشناسان بر این باورند که اگر طالبان واقعاً تمایل به آغاز گفت‌وگوهای میان‌افغانی داشته باشند، باید آتش‌بس اعلان کنند.
توافق صلح طالبان و ایالات متحده به تنهایی نمی‌تواند ثبات را به افغانستان آورد، مگر اینکه طالبان در گفت‌وگوهای میان‌افغانی با حکومت افغانستان به توافق برسند. بنابر این، خروج برنامه‌ریزی شده نیروهای خارجی از این کشور شتاب‌زده است.
در صورتی که تمام گروه‌های قومی و اقلیت‌ها در روند صلح در نظر گرفته نشود و گفت‌وگوهای میان‌افغانی به شکست مواجه شود، این احتمال وجود دارد که افغانستان دوباره به مکان امنی برای گروه‌های تروریستی تبدیل گردد.
