بستن مرز تورخم روابط افغانستان و پاکستان را خدشه‌دار می‌سازد
طی یک ماه اخیر، بخصوص بعد از وقوع انفجار در زیارتگاه “شهباز لعل قلندر” در ایالت سند پاکستان، این کشور مرز خود با افغانستان را مسدود کرد. اقدامات و تلاش‌های دولت افغانستان در این زمینه نتیجه نداد و ترانزیت کالا میان دو کشور، متوقف شد. علاوه بر آن، پاکستان هرازگاهی مناطق مرزی افغانستان را هدف اصابت راکت قرار می‌دهد.
خبرگزاری دید، در این زمینه، مصاحبه‌ای را با داکتر محمد افضل حدید، رییس شورای ولایتی بلخ ترتیب داده است.
دید: در حال حاضر مرز تورخم برای افغانستان از چه اهمیتی برخوردار است؟
حدید: ما در جغرافیایی زندگی می‌کنیم که نزدیک به ۴ دهه است، استعمار خونخوار از مردم افغانستان، قربانی می‌گیرد. پیشرفت‌هایی که در ۱۵ سال اخیر در کشور صورت گرفته، قابل ملاحظه بوده و اقدامات دولت افغانستان در راستای یافتن بدیل برای بندر«تورخم» که شاهراه اساسی انتقال اموال تجارتی به شمار می‌رود، گام‌های موثر و خوبی بوده است، تا بتواند اقتصاد افغانستان را یاری کند .
گزینه‌های دیگری که دولت وحدت ملی روی آن تمرکز کرده، مانند بندر چابهار ایران و بندر حیرتان و آقینه در شمال کشور، تا حدودی بی‌نیازی از مرزهای پاکستان را تامین کرده است؛ اما هنوز هم مرز پاکستان، بخصوص بندر تورخم برای افغانستان اهمیت ویژه‌ای دارد. به گونه‌ی مثال دیدیم که با مسدود شدن مرز پاکستان بسیاری نرخ‌ها در افغانستان تا مرز دو برابر و یا بیشتر از آن بالا رفته است.
این نشان می‌دهد که مرز تورخم هنوز هم برای مردم افغانستان بسیار مهم است و اجناس پاکستانی و دیگر کالاها از کشورهای دیگر از طریق پاکستان وارد افغانستان می‌شود. هنوز هم بندر تورخم در اقتصاد افغانستان اهمیت ویژه‌ای دارد و بلند رفتن قیمت‌ها خود نشان‌دهنده این اهمیت است.
دید: بسته‌ماندن مرز پاکستان، چه نتایجی در پی خواهد داشت؟
همان‌طور که باز بودن مرزها برای مردم و تاجران دو کشور سودمند و سهولت‌آور است، مسدود ماندن تورخم علاوه از بروز مشکلات اقتصادی، توقف تجارت و ترانزیت کالا، می‌تواند روابط دو کشور را نیز خدشه‌دار سازد. امیدوار هستم که دولت وحدت ملی افغانستان در راستای باز نمودن این بندر، تلاش کند. همچنان اگر دولتمردان کشور نمی‌خواهند که مرز تورخم باز شود، باید هرچه زودتر گزینه بعدی یعنی بدیل مناسب و موثر که بتواند در کوتاه‌مدت جوابگوی نیاز کنونی کشور باشد، برای این مرز پیدا کند، تا مردم کشور در تنگنا و مشکلات اقتصادی قرار نگیرند .
دید: مسدود ماندن مرز پاکستان چه تاثیری بالای مردم گذاشته است؟
با این‌که این امر از یک‌سو سبب می‌شود تا مردم افغانستان بیشتر به تولیدات و داشته‌های خود توجه کنند، چه خوب است که دولت و تاجران در راستای احداث فابریکه‌ها و افزایش تولیدات داخلی تمرکز بیشتر کنند. اما از جانب دیگر، مردم افغانستان با پاکستان روابط خوبی داشتند؛ وجوه اشتراک بین دو ملت چنان زیاد بود که مردم فکر می‌کردند وطن شان مشترک است، اما وضع این قیودات، راکت‌پراکنی‌ها و مشکل‌آفرینی برای مردم افغانستان که این کار برای بارها تکرار شده است، این فکر و باور را در نزد افغان‌ها ضعیف و کم‌رنگ ساخته است. من فکر می‌کنم که همه‌ی این مشکلات و مانع‌تراشی‌هایی که برای افغان‌ها در پاکستان صورت می‌گیرد، ریشه در بیرون از مرزهای افغانستان دارد .
دید: این موضوع تا چه حد برای مردم نگران‌کننده است؟
نظر به وضعیت کنونی- مشکلات به میان‌آمده و بلندرفتن قیمت‌ها- فکر نمی‌کنم که دولت افغانستان بتواند بزودی نیازمندی بازار کشور را تامین کند. قراردادهای تجارتی و ترانزیت اجناس میان کشورها زمان‌گیر است و هر کشور، شرایط و محدودیت‌های خود را دارد. موضوع تجارت بین‌المللی یک بحث کلان است و به زمانی کم از کم شش ماه الی یک سال نیاز دارد تا بررسی‌ها و قراردادها انجام شود. در شرایط کنونی کشور شاید گزینه‌های بدیل، در کوتاه‌مدت برای افغانستان مساعد و مناسب نباشد.
در سال‌های اخیر، بسیاری از خانواده‌ها در کشور با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کنند. بسیاری خانواده‌ها پول ندارند، جوانان از بیکاری رنج می‌برند. در چنین شرایطی بسته‌ماندن مرز تورخم برای دراز مدت می‌تواند برای افغانستان فاجعه‌بار باشد. در حال حاضر، بسیاری از خانواده‌ها در بلخ توانایی خرید اقلام اولیه را ندارند. در صورت دو برابر و چند برابر شدن قیمت‌ها توانایی خرید همه مردم کاهش خواهد یافت.
دید: بهترین راه حل از نظر شما چیست؟
به نظر من، بهترین راه این است که دولتمردان دو کشور در این مورد تصمیم عاقلانه بگیرند. زیرا باز شدن راه هم به نفع مردم پاکستان است و هم به نفع مردم افغانستان. من فکر می‌کنم همان‌اندازه که مردم افغانستان ضرر می‌بینند، تاجران و مردم پاکستان هم زیان خواهند کرد. دولت افغانستان باید با یک سیاست مدون خارجی و دیپلماسی قوی برای حل این مشکل تلاش کند، تا مرز بین دو کشور زودتر باز شود.
