روند صلح؛ سفر خلیلزاد به کابل و «زیاده‌خواهی»های امریکا چیست؟
اگر خلیلزاد آمده باشد که کابل را مجاب به پذیرفتن «طرح کاهش خشونت»ها بسازد باید از همین اکنون فاتحه جمهوریت، قانون اساسی، آزادی بیان، حقوق زنان، جامعه مدنی، رسانه‌ها و تمام دستاوردهای نزدیک به ۲۰ سال اخیر را خواند
زلمی خلیلزاد نماینده ویژه ایالات متحده امریکا برای روند صلح افغانستان روز گذشته به پاکستان رفت و با مقامات لشکری و کشوری آن کشور ملاقات داشت. آقای خلیلزاد در پاکستان به دو آدرس مهم مراجعه کرد، وزارت خارجه و ستاد ارتش پاکستان. امروز شنبه(۱۲ دلو) به کابل آمد، ولی هنوز معلوم نیست که با کدام مقامات در کابل دیدار داشته است.
تور جدید سفرهای منطقه‌ای خلیلزاد در حالی رقم خورده است که مذاکرات میان امریکا و طالبان متوقف است، افغانستان همچنان روی آتش‌بس تاکید دارد، طالبان از «زیاده‌خواهی»های امریکا ابراز خستگی کرده و آتش‌بس را نمی‌پذیرند، پاکستان به عنوان حامی مقتدر گروه طالبان اما در پشت صحنه حضور قاطع دارد و جهت موضع‌گیری‌های طالبان را تعیین می‌کند. رییس جمهور ترامپ در آستانه استیضاح است و سرنوشت انتخابات ریاست جمهوری افغانستان پس از گذشت بیش از چهارماه هنوز نامعلوم مانده است.
در چنین اوضاع و احوالی سفر منطقه‌ای زلمی خلیلزاد به شدت مهم و در عین زمان پیچیده و توام با اما و اگرهای زیاد است. آقای خلیلزاد در بیش از ۱۰ باری که با طالبان در پشت میز مذاکره نشسته، سفرهای زیادی به منطقه و افغانستان داشته، ولی این سفر پس از آن صورت می‌گیرد که ظاهراً امریکایی‌ها و طالبان بر سر آتش‌بس یا کاهش خشونت به نتیجه نرسیده‌اند، مذاکرات متوقف است، حملات هر دو جانب به شدت ادامه دارد و در یک خبر مبهم، طالبان از آنچه «زیاده‌خواهی»های امریکا خوانده‌اند، ابراز خستگی نموده و هشدار داده‌اند که چنین خواست‌هایی مذاکرات صلح را صدمه خواهد زد.
در چند روز گذشته تحلیلگران مسئله طالبان و منطقه این موضوع را از ابعاد و در ابعاد متفاوت بررسی و تحلیل و تجزیه کرده‌اند، اما این که امریکا از طالبان چه خواسته که از سوی آنان به زیاده خواهی تعبیر شده، به نظر می‌رسد در این سفر خلیلزاد روشنن خواهد شد.
نگارنده احتمال می‌دهد که خلیلزاد در مذاکرات با جانب طالبان، مسئله آتش‌بس را مطرح کرده و طالبان نیز نپذیرفته‌اند. چون پیش از آن خبرهایی منتشر شد مبنی بر این که گروه طالبان و امریکایی‌هایی روی کاهش خشونت‌ها به توافق رسیده‌اند و هر آن ممکن است در جایی توافق صلح امضا کنند.
در آن زمان شاه محمود قریشی وزیر خارجه پاکستان با ابراز خرسندی از این مسئله، گفت که چنین توافقی به سود افغانستان و منطقه است، اما اعتراضات دولت افغانستان ظاهراً سبب شده که جانب امریکا به چنین توافقی تن ندهد.
نگارنده با مجموعه‌ای که تازگی قطر رفته بوده و با طالبان ملاقات داشته، دیدار و مصاحبه‌ای داشت، آنان می‌گویند که طالبان به هیچ عنوان آتش‌بس را نپذیرفته و خروج بدون قید و شرط تمام نیروهای امریکایی را از افغانستان می‌خواهند.
با توجه به این مسئله، بعید است که طالبان آتش‌بس را بپذیرند. اکنون یک راه برای امریکا مانده و آن هم مجاب کردن دولت افغانستان برای کوتاه آمدن از موضعش است.
گذشته از این، گزارش تازه سازمان ملل متحد حاکی از آن است که گروه طالبان هنوز نیز با القاعده ارتباط دارد و این سازمان در بدل چتر حفاظتی که از طالبان می‌گیرد، برای ماشین جنگی آن امکانات نظامی و لوجستیکی فراهم می‌نماید.
در این گزارش آمده است که گروه طالبان برای سازمان‌هایی مثل القاعده، شبکه اسلامی ترکستان شرقی، جنبش اسلامی ازبیکستان، چچنی‌های فراری و برخی گروه‌های دیگر چتر حفاظتی فراهم می‌کند.
با توجه به مسایل مطرح شده، اگر خلیلزاد آمده باشد که کابل را مجاب به پذیرفتن «طرح کاهش خشونت»ها بسازد باید از همین اکنون فاتحه جمهوریت، قانون اساسی، آزادی بیان، حقوق زنان، جامعه مدنی، رسانه‌ها و تمام دستاوردهای نزدیک به ۲۰ سال اخیر را خواند. چنین می‌پندارم که امریکا ناگزیر است میان متحد خود کابل، گل روی راولپندی و گروه طالبان یکی را انتخاب کند.
