طرح عطامحمد نور برای صلح فراگیر؛ گامی استوار به سوی حل بحران کشور
طرح عطامحمد نور در سه فصل، چندین زیر فصل، در نزدیک به ۳۰ صفحه و با در بر گرفتن موضوعات متنوع مثل مذاکرات صلح، تضمین‌های بین‌الملی و داخلی، آسیب شناسی روند صلح، ریشه‌یابی بحران ۴۰ ساله کشور و ارائه راهکار برای حل مناسبات قدرت در کشور ارائه شده است.
حدود یک ماه پیش عطامحمد نور طرحی را با عنوان «طرح صلح فراگیر برای افغانستان» ارائه کرد. این طرح در وضعیتی ارائه شده بود که مذاکرات صلح میان طالبان و امریکا در حال افت و خیز بود و به نظر می‌رسید که جدال بر سر «کاهش خشونت‌ها» و «آتش‌بس» وارد فاز جدیدی شده است. اما اکنون با به توافق رسیدن طالبان و امریکا چنین می‌پندارم که این طرح باید به صورت جدی مورد دقت قرار بگیرد.
طرح عطامحمد نور در سه فصل، چندین زیر فصل، در نزدیک به ۳۰ صفحه و با در بر گرفتن موضوعات متنوع مثل مذاکرات صلح، تضمین‌های بین‌الملی و داخلی، آسیب شناسی روند صلح، ریشه‌یابی بحران ۴۰ ساله کشور و ارائه راهکار برای حل مناسبات قدرت در کشور ارائه شده است.
پیش از این برای مذاکرات صلح و برون‌رفت از وضعیت موجود، تنها طرحی که از جانب جناح‌های داخلی ارائه شده بود، طرح رییس جمهور غنی بود، ولی به نظر می‌رسد که طرح آقای نور نسبت به آن طرح جامع و دربرگیرنده جهات مختلف بحران در کشور است.
پس از ارائه طرح عطامحمد نور، جمعی از سیاسیون به شمول داکتر عبدالله، محمد یونس قانونی، محمد محقق، محمد کریم خلیلی و برخی دیگر در محوریت حامد کرزی جمع شدند و گفته شد که قرار است تا دو هفته دیگر طرحی را برای روند صلح ارائه کنند. این همایش پس از آن صورت گرفت که داکتر عبدالله و حامد کرزی از سوی رییس جمهور غنی به نداشتن برنامه در مورد قضایای افغانستان متهم شدند.
در این میان، راه و حرف رییس جمهور غنی کاملاً واضح و روشن است و مسئله «آتش‌بس» مانیفست او برای آغاز مذاکرات میان افغانی می‌باشد، ولی حرف اصلی روی سیاسیونی است که پس از کنایه رییس جمهور غنی به فکر ارائه طرح افتاده‌اند.
هم عطامحمد نور و هم اکثر سیاسیونی که در محور آقای کرزی گرد آمده‌اند، چند بار با طالبان گرد میز گفت‌وگو نشسته‌اند. اما آقای نور با نشستن کنار میز با گروه طالبان، با توجه به برداشت و شناختی که از آنان کسب کرده، یک تنه طرح صلح ارائه می‌کند ولی این سیاسیون هرکدام به «موضع‌گیری‌های» مقطعی می‌پردازند.
سیاسیونی که نتوانسته‌اند در مدت بیشتر از یک سال که مذاکرات صلح جدیت یافته و تلاش‌های عملی برای آن آغاز شده، نتوانستند طرح و برنامه ارائه کنند اکنون چطور می‌توانند در یک زمان فشرده و از روی «لج‌بازی» با رییس جمهور غنی طرح ارائه کنند.
ارائه طرح از سوی عطا محمد نور در آن وضعی که گفت‌وگوهای صلح دچار افت شده بود و همچنان مسئله آتش‌بس از سوی ریاست جمهوری به عنوان شرط آغاز گفت‌وگوهای صلح مطرح می‌شد، فرصت خوبی است که از آن بهره اعظمی برده شود.
و اما چرا طرح آقای نور مهم است. این طرح بر علاوه مسایل مذاکره میان طرفین، به ریشه‌یابی داخلی بحران چهل ساله کشور پرداخته، برای رسیدن به توافق صلح راهکار ارائه کرده و همچنان دیدگاه‌های طرفین را به صورت سیستماتیک مد نظر قرار داده است.
در این طرح، هم فرصتی برای تقسیم قدرت در نظر گرفته شده و هم خطوط قرمز نظام برجسته گردیده است. این طرح در مورد تعدیل قانون اساسی، فراخوان لویه جرگه، ساختار قدرت، حفاظت از دستاوردهای نزدیک به ۲۰ سال اخیر و حل بحران جانشینی مطالب جالب و جامعی ارائه کرده است.
چنین می‌پندارم که «طرح صلح فراگیر برای افغانستان» مانیفستی است برای برون‌رفت از بحران ۴۰ ساله کشور.
