نامزدان و مردم؛ پیش از انتخابات و پس از انتخابات

پیش از روز رای‌دهی، نامزدان به کمک، رای و حمایت مردم نیاز دارند. آنان از هر راه ممکن استفاده می‌کنند تا این حمایت را به‌ دست آورند.

طی چند انتخابات گذشته ثابت شد که برخی نامزدان در جریان کمپاین جهت جلب توجه عمومی از مردم‌داری، خدمت‌گذاری و قانون‌مداری حرف زده‌اند؛ اما پس از انتخابات، به وعده‌های شان عمل نکرده‌اند.
اکنون نیز که انتخابات در پیش و بازار تبلیغات گرم است، رفت‌ و آمدها، جلب توجه کردن‌ها و سخن‌پراکنی‌ها زیاد شده است. از همین‌حالا فعالیت‌ها به صورت ریز و درشت در دنیای واقعی و مجازی جهت کسب اعتماد عمومی جریان دارد. در این میان، آن‌چه پیش از همه توجه را جلب می‌کند، بردباری و مردم‌داری کاندیداها است. منظور از بردباری رفتار بسیار انسانی و همه‌پذیر نامزدان با مردم و مراد از مردم‌داری، مصارف مردمی، تشریفات، تدویر مجالس و نشست‌های جمعی و دید و بازدیدها به‌ شمار می‌رود. یعنی نامزدان تلاش می‌کنند با استفاده از مهارت‌های اجتماعی روی باورهای عمومی نسبت به شخصیت‌، کارکرد و کرکتر شان اثر بگذارند. این اثرگذاری‌ها باعث می‌شود که شهروندان به چنین افراد اعتماد کنند و در نهایت رای دهند.
از لحاظ قانونی این حق مشروع هر کاندیدا است که تبلیغ کند و با استفاده از شگردهای ارتباطی دل مردم را به دست آورد. همچنین از لحاظ سیاسی کسانی که رای می‌آورند در آینده برای تیم‌، افراد و اندیشه‌های همسویش کار می‌کنند و چه بسا این‌که قانون را در راستای اندیشه‌های همفکرانش تعدیل و یا تصویب می‌کنند. توجه و یا عدم آن به این مسئله هیچ مکلفیت قانونی در پی ندارد. به ‌همین دلیل است که گاهی وکلا بعد از عبور از فلتر رای‌دهنده‌ها و کامیابی، موکلان شان را فراموش می‌کنند؛ در حالی‌که از لحاظ انسانی، مسئولیت و مردم‌داری آنان بعد از انتخابات آغاز می‌شود. یعنی به‌ همان اندازه که نامزدان برای کسب رای و گرفتن اعتماد مردم در روزهای انتخابات به حمایت جامعه نیاز دارند، پس از انتخابات مردم به حمایت آنان ضرورت دارند و نامزد واقعی و دمکراتیک کسی است که از لحاظ سیاسی به جامعه‌اش زندگی می‌بخشد و این کار جز توجه به خواست‌های موکلان چیزی دیگر نیست.
با این تحلیل، می‌توان گفت که ارتباط میان نامزدان و شهروندان پیش و بعد از انتخابات، دوسویه و پویا است. پیش از روز رای‌دهی، نامزدان به کمک، رای و حمایت مردم نیاز دارند. آنان از هر راه ممکن استفاده می‌کنند تا این حمایت را به‌ دست آورند. اما بعد از انتخابات مفهوم ارتباط تغییر نمی‌کند؛ اما شیوه برقرای ارتباط تاحدی متفاوت است، یعنی هرچند در این زمان، نامزدان نیازی بالفعل به جامعه ندارند؛ اما محور این ارتباط تعهدات انسانی، قانونی و اخلاقی است که نسبت به موکلان داشته‌اند. توجه به وعده‌ها و نویدها، باعث می‌شود که نوع اعتماد عمومی نسبت به خانه ملت افزوده شود و دمکراسی به معنی واقعی آن نهادینه گردد.
بنابراین آن عده از وکلایی که فقط به فکر رای مردم‌اند و از این زمینه جهت رسیدن به قدرت استفاده می‌کنند، از وجهه اجتماعی و مردمی کمتری برخوردار خواهند بود و چه بسا این‌که نتوانند موفق شوند. روی این ادعا می‌توان گفت در درازمدت برگ برنده در دستان کسانی است که به مردم می‌اندیشند و برای مردم کار می‌کنند.
سید بصیر مصباح، استاد دانشگاه بغلان و پژوهشگر ارتباطات