رسانه‌های افغانستان در آستانه فروپاشی!
در مجموع ۲۳۱ رسانه از ۱۵ اگست بدینسو کار خود را متوقف کرده‌اند و بیش از ۶ هزار و ۴۰۰ خبرنگار شغل خود را از دست داده‌اند
ترجمه و تلخیص: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
در خیابان به شدت تحت محافظت در منطقه سبز کابل و در نزدیکی شماری از سفارتخانه‌های غربی، پایگاه تلویزیونی درست چند سال پس از سقوط حکومت طا-لبان در سال ۲۰۰۱ تأسیس شد. رسانه نوظهور همانند دموکراسی افغانستان، تأثیر زیادی در شکل دادن دیدگاه عموم نسبت به امید و تغییر در یک جامعه محافظه‌کار داشت. هدف این بود که افغانستان را با آگاهی و معلومات به پیش ببریم.
طا-لبان چند سال پیش اعلام کردند که این تلویزیون هدف نظامی است، اما هیچ خبرنگاری کار را رها نکرد. تعهد به دموکراسی و آزادی مطبوعات قوی بود. از سال ۲۰۱۶ بدینسو، من ۱۰ همکار خود را در حملات طا-لبان و بمب گذاری‌ها از دست دادم، اما این هرگز اراده ما را برای جامعه‌ای که در آن آزادی مطبوعات به خاطر عدالت و پاسخگو قرار دادن حاکمان و سیاست‌‌گذاران حاکم بود، نشکست.
تهدیدها زیاد بودند، اما رشد سریع رسانه‌ها فراتر از انتظار بود. افغانستان به دلیل آزادی مطبوعاتش به الگویی برای ملت‌های منطقه تبدیل شده بود. بسیاری از خبرنگاران افغانستان با جوایز معتبر بین‌المللی تجلیل شدند. روزنامه‌نگاری نقش کلیدی در آگاهی‌بخشی حتی به مناطق دوردست داشت. رسانه‌ها میلیون‌ها افغان را بسیج کردند تا در ده انتخابات در بیست سال گذشته رای بدهند. این یک دستاورد بزرگ در تاریخ سیاسی ما بود.
در ۱۵ آگست ۲۰۲۱، پس از آن‌که جهان تصمیم گرفت افغانستان را به حال خودش رها کند، اوضاع ناگهان تغییر کرد. رسانه‌های پررونق افغانستان که تعدادی از بهترین خبرنگاران خود را به خاطر جامعه آزاد از دست داد، اکنون به دلیل رکود و محدودیت‌های مالی در حال فروپاشی است.
نظرسنجی مشترک گزارشگران بدون مرز (RSF) و انجمن خبرنگاران مستقل افغانستان (AIJA) تصویری تلخ از رسانه‌ها در افغانستان ترسیم می‌کند. در مجموع ۲۳۱ رسانه از ۱۵ اگست بدینسو کار خود را متوقف کرده‌اند و بیش از ۶ هزار و ۴۰۰ خبرنگار شغل خود را از دست داده‌اند. خبرنگاران زن بیشترین ضربه را خورده‌اند، زیرا از هر ۵ خبرنگار زن، چهار نفر دیگر در این صنعت کار نمی‌کند.
با این حال، تأثیر آن گسترده‌تر بوده است. نظرسنجی RSF/AIJA نشان می‌دهد که از ۱۰ هزار و۷۹۰ نفری که در رسانه‌های افغانستان (۸۲۹۰ مرد و ۲۴۹۰ زن) در آغاز ماه اگست کار می‌کردند، تنها ۴ هزار و ۳۶۰ نفر (۳۹۵۰ مرد و ۴۱۰ زن) یا از هر ۵ کارمند رسانه، ۲ نفر شغل خود را حفظ کردند.
امروز مطبوعات آزاد در افغانستان وجود ندارد. اگر همین روند ادامه یابد، افغانستان به یکی از بسته‌ترین کشورها مانند کوریای شمالی تبدیل خواهد شد.
انکار حقوق اولیه و آزادی‌های مدنی افغان‌ها منجر به تراژدی انسانی خواهد شد و کسانی که به ما قول حفاظت داده‌اند در برابر تاریخ پاسخگو خواهند بود. همان‌طور که جورج واشنگتن زمانی گفت: «اگر آزادی بیان سلب شود، ممکن است ما مانند گوسفندان به سلاخی کشیده شویم، گنگ و خاموش باشیم.» سخنان او به همان اندازه که در امریکای قرن هجدهم صادق بود، در افغانستان قرن بیست و یکم صادق است.
