باتلاق بحران افغانستان، آیا فرمول ترامپ کار کرده است؟
باتلاق افغانستان نشان می‌دهد که واشنگتن از پیامد‌های امنیتی منطقه‌ای جدا شده و این امر بر کشورهای همسایه مانند چین و روسیه نیز تأثیر خواهد گذاشت. داعش یک سازمان فراملیتی پان-اسلامی با اهداف برقراری خلافت جهانی می‌باشد که به یک مکان جغرافیایی خاص محدود نمی‌شود.
ترجمه و تلخیص: سید طاهر مجاب – خبرگزاری دید
با حملات اخیر شبه‌نظامیان داعش در ولایت ننگرهار که ۲۴ نیروی امنیتی در آن جان باخت، افغانستان همچنان به هرج و مرج فرو می‌رود. این واقعه با درگیری مسلحانه بین شبه‌نظامیان داعش و نیروهای امنیتی افغانستان همراه بود. حدود ۲ هزار زندانی در این زندان نگهداری می‌شد. پس از اعلان طالبان برای آتش‌بس در روزهای عید، افزایش خشونت‌ها برای روند صلح چندان خوشایند نبوده و گفت‌وگوهای میان‌افغانی را تحت تأثیر قرار داده است.
معادله اصلی فرمول ترامپ در توافق صلح فبروری سال ۲۰۲۰ در مورد افغانستان، آغاز زودهنگام مذاکرات صلح بود که تاکنون تحقق نیافته است؛ چنانچه چندین مسئله در محور موضوع مبادله زندانیان، مطالبات طالبان بر اساس قانون اساسی، نقش آن‌ها در هر گونه روند انتخاباتی آینده و ترتیبات امنیتی پرداخته نشده است.
با این حال، موضوع نگران کننده‌تر، این واقعیت است که توافق صلح پرونده‌ای را برای جدایی ایالات متحده از سیاست داخلی افغانستان توسط دولت ترامپ ایجاد کرده که منجر به عدم توانایی در رسیدگی به تهدیدهای امنیتی گروه‌هایی مانند داعش شده است. از سویی هم، نیروهای امنیتی افغانستان، نهادهای دولتی و افراد ملکی قربانی خشونت‌ها و عدم وجود یک راه حل است.
فرمول ترامپ در داخل ایالات متحده نیز زیر سئوال رفته است. شورای روابط خارجی (امریکا) معاهده صلح ترامپ با طالبان را به عنوان «شکست» با چالش‌های برجسته در محور تقسیم قدرت سیاسی، نقش اسلام و جایگاه حقوق زنان می‌داند.
با این حال، با توجه به تصمیم اخیر طالبان برای اعلام آتش‌بس سه روزه در عید قربان، خوش‌بینی محتاطانه‌ای برای احیای گفت‌وگوهای میان‌افغانی وجود دارد. علاوه بر این، حکومت افغانستان وعده داده آزادی ۵ هزار زندانی طالبان را به عنوان پیش‌شرط آغاز گفت‌وگوها تکمیل کند. با این وجود، تهدید داعش و افزایش تلفات بدین معنا است که ناظران باید با احتیاط قدم بردارند؛ چنانچه روند گفت‌وگوهای میان‌افغانی همچنان با تأخیر رو به رو است که بیشتر به خاطر دیدگاه کوته‌نظرانه دولت ترامپ برای مهار خشونت در این کشور می‌باشد.
با توجه به تصمیم امریکا برای خروج نیروهایش از افغانستان در بحبوحه افزایش حملات داعش، باتلاق افغانستان نشان می‌دهد که واشنگتن از پیامد‌های امنیتی منطقه‌ای جدا شده و این امر بر کشورهای همسایه مانند چین و روسیه نیز تأثیر خواهد گذاشت. داعش یک سازمان فراملیتی پان-اسلامی با اهداف برقراری خلافت جهانی می‌باشد که به یک مکان جغرافیایی خاص محدود نمی‌شود.
پس از مرگ ابوبکر البغدادی فرمانده گروه داعش در سال ۲۰۱۹، این گروه به دنبال مشروعیت بیشتر است. بنابر این، داعش با به چالش کشیدن خط مش حکومت افغانستان، پالیسی کشتن نیروهای امنیتی و افراد ملکی را دنبال می‌کند. با توجه به شدت انتقادهای داخلی، استراتژی ترامپ، خروج سربازان این کشور تا ماه نوامبر سال ۲۰۲۰ است.
هیئت معاونت سازمان ملل برای افغانستان (یوناما) جهت کاهش تلفات و تسهیل گفت‌وگوها در قطر، خواستار کاهش خشونت‌ها در این کشور جنگ‌زده شده است. یوناما در گزارش خود گفته است که بیش از ۸۰۰ غیرنظامی در شش ماه نخست سال ۲۰۲۰ کشته یا زخمی شده و طالبان مسئول نصف این تلفات است. بنابر این، روز به روز آشکار می‌شود که نادیده گرفتن تهدید داعش در فرمول دولت ترامپ نسبت به افغانستان، هم مردم و هم منطقه را ناامید کرده است.
