توافقنامه صلح طالبان و امریکا؛ دیپلوماسی ابرقدرت

می‌توان گفت که جز یک مسئله تقریباً همه جوانب موضوع امید‌وار کننده است و آن مسئله، دور نمای مبهم رقابت هند و پاکستان در شکل‌گیری این توافق و تطبیق احتمالی آن میان امریکا، طالبان و دولت افغانستان است که فکر می‌کنم در مذاکرات بین‌الافغانی بیشتر خود نمایی خواهد کرد.

۱- هیچ کس پیروز میدان نیست
بحث محوری وزیر امور خارجهٔ ایالات متحده قبل از امضای موافقتنامه صلح در قطر این بود که دو طرف با درک این مسئله که در میدان جنگ به موفقیت نمی‌رسند، تن به مذاکره دادند و در نتیجهٔ مذاکرهٔ طولانی به مرحلهٔ امضای موافقتنامهٔ صلح رسیدند. آقای پمپئو به صراحت گفت که هیچکس اعلان پیروزی نکند، پیروزی همه، وقتی است که جنگ پایان بیابد و هیچکس احساس ترس و تهدید نکند.
همچنان آقای ملا برادر امضا کنندهٔ توافقنامهٔ صلح از جانب طالبان، از پیروزی چیزی نگفت و از همه طرف‌ها برای آمدن صادقانه به دور میز مذاکره حرف زد.
۲- نتیجهٔ صلح بر نتیجهٔ انتخابات مقدم است
وقتی امریکایی‌ها از تاخیر مراسم تحلیف رییس جمهور غنی استقبال کردند، معنایش این بود که در بحث صلح با همه صحبت بکنند تا تنها برندهٔ انتخابات، طوری که امروز همه حضور داشتند و مقام‌های امریکا و ناتو هرکدام در پهلوی اشرف غنی رییس جمهور، کما فی‌السابق از داکتر عبدالله رییس اجرایی نیز نام بردند و قبل ازین هم که دید و وادیدهای گسترده و مفصل خلیلزاد با همه طرف‌ها به کسی پوشیده نیست.
۳- تلفیق طالبان و ارزش‌های نوزده سال پسین محتمل است.
خلاف آنچه که عده‌ای تصور می‌کردند امریکا در پی خروج غیر مسئولانه از افغانستان باشد، ترتیب همزمانی دو‌جلسهٔ مهم در دوحه و ‌کابل نمایانگر این است که برای ایالات متحدهٔ امریکا هم صلح با طالبان و هم حراست از ارزش‌های دو دههٔ پسین همزمان حایز اهمیت است.
ایالات متحده همان طور که در قطر از اهمیت کنار آمدن با ارزش‌های دموکراتیک به طالبان گفت، همین طور در کابل از اهمیت حضور طالبان در نظام آینده به رهبران سیاسی تاکید کرد.
۴- حوادث دههٔ نود تکرار نخواهد شد
خروج مرحله‌وار نیروهای امریکایی که مبتنی بر پایبندی طالبان به تعهدات شان و همزمان موفقیت گفت‌وگوهای بین‌الافغانی می‌باشد، نشانگر این واقعیت است که ایالات متحدهٔ امریکا حاضر نیست تا نظارت از افغانستان و تحولات پساخروج نیروهایش را ازین کشور به دست دیگران بسپارد.
هم در دوحه و هم در کابل این مسئله از بیانات وزیر خارجه و دفاع ایالات متحده به وضوح بر داشت می‌شد.
۵- اوضاع تحت کنترول امریکاست
تاکید مقام های امریکایی بر ایجاد اجماع ملی و بین‌المللی در حمایت از توافق صلح شان با طالبان و تاکید و ترکیز به این نکته که طالبان با گروه‌های تروریستی همکاری نمی‌کنند و با داعش می‌جنگند، دال بر همین موضوع است.
در نتیجه، می‌توان گفت که جز یک مسئله تقریباً همه جوانب موضوع امید‌وار کننده است و آن مسئله، دور نمای مبهم رقابت هند و پاکستان در شکل‌گیری این توافق و تطبیق احتمالی آن میان امریکا، طالبان و دولت افغانستان است که فکر می‌کنم در مذاکرات بین‌الافغانی بیشتر خود نمایی خواهد کرد.
این نگرانی را می‌توان وقتی درست حدس زد که به سخنرانی ملا برادر توجه کرد و به تبریکی دادن پیش از دیگران کشور هند به رییس جمهور غنی، طوری که ملا برادر از پاکستان تشکر ویژه کرد و از کشور هند در کنار سایر کشورهای منطقه و‌جهان هیچ نام نبرد.