ظهور ساختار امنیت منطقه‌ای آسیا؛ عصر «تفرقه بینداز و حکومت کن» گذشته است!
اهمیت جئوپولیتیک عادی‌سازی روابط چین و افغانستان باید نظر به شرایط کنونی جهانی سنجیده شود. یک حکومت دوست در کابل به چین عمق استراتژیک عظیمی برای عقب راندن تحرکات خصمانه ایالات متحده در آسیا و اقیانوسیه می‌دهد
بهادرا کومار سفیر هند و ناظر برجسته بین‌المللی، خاطرنشان می‌کند که ساختار امنیت منطقه‌ای آسیا با سه ضلع در پاسخ خلاقانه به تغییر سریع محیط بین‌المللی تقویت، تکمیل و تحول می‌کند.
به رسمیت شناسی دیپلماتیک حکومت طا-لبان (منع شده در روسیه) به تاریخ ٣١ جنوری ٢٠٢٤ توسط چین باید با دو حرکت سیاست منطقه‌ای گسترده رییس جمهور شی جین پینگ پس از دوران جنگ سرد مساوی باشد؛ آن دو حرکت یکی پنج شانگهای در ١٩٩٦ یا سازمان همکاری شانگهای و دیگری ابتکار یک کمربند و جاده در ٢٠١٣ است.
اگر سازمان همکاری شانگهای پس از حدود یک قرن بازگشت چین به آسیای مرکزی را رقم زد و ابتکار کمربند و جاده BRI عمق استراتژیک عظیمی را برای رشد جهانی چین به وجود آورد، این حرکت در افغانستان دارای ویژگی‌های جئوپولیتیکی در رابطه با قرن آسیایی است.
در آشکارترین سطح، پکن نسبت به تلاش‌های پنهانی ایالات متحده برای بازگشت به افغانستان پس از شکست نظامی تحقیرآمیز و خروج در سال ٢٠٢١، زرنگ‌تر بوده است. دولت بایدن در همان روزی که شی جین پینگ استوارنامه سفیر طا-لبان را در تالار بزرگ مردم در پکن به تاریخ ٣٠ جنوری پذیرفت، در حوزه عمومی یک سند قدیمی با عنوان «استراتژی یکپارچه کشور برای افغانستان» تهیه کرد.
این سند حاوی عناصر اصلی زیر بود:
– قدرت‌هایی مانند ایران، چین و روسیه به دنبال مزیت استراتژیک و اقتصادی (در افغانستان) و یا حداقل به دنبال قرار دادن ایالات متحده در مضیقه هستند؛
– حتی اگر ایالات متحده طا-لبان را به عنوان حکومت قانونی افغانستان به رسمیت نشناسد، ما باید روابط کاربردی ایجاد کنیم که اهداف ما (ایالات متحده) را برآورده کند؛
– ما باید همزمان مقادیر بی‌سابقه‌ای از کمک‌های بشردوستانه را وارد این کشور کنیم، طا-لبان را متقاعد کنیم که معیارهای اقتصادی بین‌المللی را اتخاذ و به طور خستگی‌ناپذیر از آموزش دفاع کنیم؛
– ما از دسترسی کنسولی با طا-لبان حمایت کنیم…
روسیه و چین با احساس این حرکت امریکا برای بازگشت به آسیای مرکزی و راه‌اندازی مجدد بازی بزرگ، مصمم هستند که در تعامل با حکومت طا-لبان دو قدم جلوتر بمانند. به طور قطع، به رسمیت شناختن دیپلماتیک حکومت طا-لبان توسط چین در هماهنگی با روسیه است. در همان روزی که شی جین پینگ استوارنامه را از سفیر طا-لبان دریافت کرد، فرستادگان ویژه روسیه و چین همراه با نمایندگان ایران، پاکستان، هند، ازبیکستان، ترکمنستان، قزاقستان، ترکیه و اندونیزیا به کابل سفر کردند و در نشستی تحت عنوان ابتکار همکاری منطقه‌ای به میزبانی طا-لبان شرکت کردند. امیر خان متقی سرپرست وزارت خارجه طا-لبان در این نشست سخنرانی کرد.
در واقع، اهمیت جئوپولیتیک عادی‌سازی روابط چین و افغانستان باید نظر به شرایط کنونی جهانی سنجیده شود. یک حکومت دوست در کابل به چین عمق استراتژیک عظیمی برای عقب راندن تحرکات خصمانه ایالات متحده در آسیا و اقیانوسیه می‌دهد.
نکته اصلی این است که چین در حال برقراری ارتباط رسمی با یک جنبش اسلام‌گرای ستیزه‌جو است و این در زمانی اتفاق می‌افتد که امریکا جنبش‌های مقاومت مسلمان را در خاورمیانه اهریمن جلوه می‌دهد و کمپین شرورانه خسته کننده را علیه آن‌ها در سوریه، عراق و یمن به راه انداخته است. البته جنبش‌های مقاومت مسلمان در خاورمیانه از نمونه چین الهام می‌گیرند.
به همین ترتیب، مشارکت ٩ کشور منطقه – به ویژه اندونیزیا و هند – در نشست منطقه‌ای به میزبانی حکومت طا-لبان در کابل، ادعای قرن آسیایی است. متقی در این نشست در کابل تاکید کرد که کشورها باید گفت‌وگوهای منطقه‌ای را برای افزایش و تداوم تعامل مثبت با افغانستان در نظر داشته باشند. متقی از شرکت کنندگان خواست تا از فرصت‌های نوظهور در افغانستان برای توسعه منطقه استفاده و همچنین مدیریت تهدیدات احتمالی را هماهنگ سازند.
بهادرا کومار تاکید می‌کند: بدون شک، چین اکنون نشان داده است که دوران امپریالیزم برای همیشه مدفون شده است و قدرت‌های استعماری سابق باید بدانند که روش‌های مشکوک آن‌ها یعنی «تفرقه بینداز و حکومت کن» دیگر جواب نمی‌دهد.
