۹-۱۱ سپتمبر؛ ۱۸سال حضور امریکا در افغانستان چه دستاورد دارد؟
کمتر از یک ماه پس از وقوع حملات یازدهم سپتمبر نیروهای ایتلاف تحت رهبری امریکا در هفتم اکتبر پایگاه‌های طالبان والقاعده را درافغانستان بمباران و آنان را تار و مار کرد، چگونه است که در ۱۸ سال نتوانسته‌اند گوشه‌ای از مشکلات امنیتی افغانستان را حل کنند و این خود نشان می‌دهد که امریکا در قبال تعهداتش در مورد افغانستان صادق نیست.
امروز یازدهم سپتمبر است، زمانی که ۱۸ سال قبل از امروز در سال ۲۰۰۱ گروه القاعده برج‌های دوگانه مرکز تجارت جهانی را در نیویارک هدف قرار داد و این موضوع بهانه‌ای شد تا امریکا برای سرکوب طالبان که رابطه نزدیک با القاعده داشتند و آن زمان افغانستان در کنترول آن‌ها بود، حمله نظامی آغاز کند که در نتیجه رژیم طالبان سقوط کرد و حکومت موقت و پس از آن نظام جدید روی کار آمد.
با آن که مردم افغانستان مدت زمان کوتاهی در صلح نسبی سپری کردند، ولی دیری نگذشت که طالبان یکبار دیگر بر بخش‌هایی از ولایت‌ها و ولسوالی‌ها حاکم شدند. حملات ادامه یافت، هزاران تن از نیروهای امنیتی در سنگرهای داغ نبرد کشته شدند و صدها هزار فرد ملکی نیز در نتیجه حملات هوایی نیروهای خارجی و داخلی و نیز جنایت‌های طالبان جان خود را از دست دادند و یا زخمی شدند.
در سایه حضور نظامی امریکا در افغانستان، حوادث و حملات بی‌شماری به‌وقوع پیوست و گروه‌های تروریستی ساحه قلمرو خود را گسترش دادند که می‌توان گفت امریکا گره مشکلات افغانستان را به کور گره تبدیل کرده است.
در همین وضعیت، در ماه می سال ۲۰۱۲ پیمان همکاری استراتژیک در محور صلح و ثبات، توسعه اقتصادی، گسترش همکاری‌های منطقه‌ای، مبارزه با تروریزم و ارتقای توانمندی افغانستان برای دفع تهدیدات داخلی و خارجی علیه حاکمیت، امنیت، تمامیت ارضی، وحدت ملی و نظام مبتنی بر قانون اساسی در افغانستان بین دو کشور به امضا رسید، حامد کرزی رییس جمهور وقت از امضای پیمان امنیتی خودداری کرد، اما در سال ۲۰۱۴ و در دومین روز آغاز کار حکومت وحدت ملی، پیمان امنیتی بین امریکا و افغانستان در حول تأمین امنیت و دفاع از حاکمیت ملی و تمامیت ارضی افغانستان به امضا رسید.
امریکا در این سند مهم تعهد کرده بود که به دولت افغانستان و نهادهای امنیتی و بهتر شدن وضعیت امنیتی کشور و نیز نابودی تروریستان کمک می‌کند. در بند سوم ماده دوم این پیمان به صراحت گفته شده که طرفین برای افزایش سطح قابلیت‌های نیروهای ملی دفاعی و امنیتی افغانستان به منظور دفع و پاسخ به تهدیدات داخلی و خارجی باهم کار می‌کنند. برحسب تقاضای افغانستان، ایالات متحده فوراً حمایتی که آمادگی ارائه آن را دارد به نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغانستان با هدف پاسخ‌دهی به تهدیدات علیه امنیت این کشور فراهم می‌آورد.
همچنین در بند اول ماده ششم پیمان امنیتی کابل – واشنگتن آمده است که برخلاف منشور سازمان ملل متحد، افغانستان همواره دستخوش تجاوزات کشورهای بیگانه و استفاده نیرو توسط دولت‌های خارجی و گروه‌های مسلحی شده است که در بیرون از مرزهای این کشور دارای پایگاه بوده و یا مورد حمایت این دولت‌ها قرار داشته‌اند. مطابق این قرارداد، طرفین با هرگونه استفاده از نیروی مسلح یا تهدید علیه تمامیت ارضی، استقلال سیاسی افغانستان، به انضمام حمایت از گروه‌های مسلح از جمله تأمین پناهگاه و یا تسلیحات از سوی یک کشور خارجی و یا گروه‌های مسلح دیگر، قویاً مقابله می‌کنند. طرفین توافق می‌کنند تا در زمینه تحکیم قابلیت‌های دفاعی افغانستان در برابر تهدیدات علیه حاکمیت ملی، تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی این کشور با هم همکاری کنند.
متأسفانه امروز در حالی که تهدیدات امنیتی کاهش نیافته، برعکس افزایش غیر قابل انتظار داشته است و گروه‌های دهشت‌افگن توانسته‌اند در مناطق مختلف این کشور حضور گسترده‌ای داشته باشند.
در همین حال، امروز افغانستان نا امن‌ترین کشور جهان است، امروز این کشور فقیرترین کشور جهان است، امروز گراف بالایی از نفوس افغانستان در مهاجرت به‌سر می‌برند، امروز کسی نمی‌تواند برای بازگشت به خانه‌اش اطمینان داشته باشد، امروز افغانستان قلمرو دهشت‌افگنان و تروریستانی است که از ارزش‌ها و دمکراسی بویی نبرده‌اند.
باید گفت که افغانستان پس از امضای پیمان استراتژیک و امنیتی مسیر رو به عقب و برعکس را طی کرده است و ایالات متحده امریکا برخلاف تعهداتش، نه زمینه شگوفایی اقتصادی افغانستان را فراهم ساخت، نه در زمینۀ حکومت‌داری بهتر و ارایۀ خدمات کار متفاوتی انجام داد، نه امنیت و صلح را که خواست همگانی شهروندان افغانستان می‌باشد، تأمین کرد و نه هم از حاکمیت ملی و تمامیت ارضی افغانستان دفاع نمود.
با این حال، دونالد ترامپ خواست برای دستاورد پیداکردن در انتخابات آینده امریکا، مذاکراتی را با طالبان آٰغاز نماید که زلمی خلیلزاد را مامور این هدف کرد و آقای خلیلزاد پس از گذشت ۱۰ ماه و نُه دور مذاکرات با طاالبان، از توافق‌نامه‌ای خبر داد که قرار بود بین امریکا و طالبان به‌امضا برسد که در آن «امارت اسلامی» نیز درج شده بود و این یعنی رسمیت دادن به این گروه.
در حالی که کمتر از یک ماه پس از وقوع حملات یازدهم سپتمبر نیروهای ایتلاف تحت رهبری امریکا در هفتم اکتبر پایگاه‌های طالبان والقاعده را درافغانستان بمباران و آنان را تار و مار کرد، چگونه است که در ۱۸ سال نتوانسته‌اند گوشه‌ای از مشکلات امنیتی افغانستان را حل کنند و این خود نشان می‌دهد که امریکا در قبال تعهداتش در مورد افغانستان صادق نیست.
در چنین شرایطی کشور ما به طرح منظم، گفت‌وگوهای میان‌افغانی برای برقراری صلح و آتش‌بس، اجماع ملی و اجماع جهانی برای نابودی پدیده تروریزم در افغانستان نیاز است.
گوشه‌ای از دستاوردهای ۱۸ ساله امریکا در افغانستان:
۱: افغانستان ناامن‌ترین کشور جهان است؛
۲: افغانستان فقیر ترین کشور جهان است؛
۳: هزاران نیروی امنیتی کشته و زخمی شده است؛
۴: طالبان بیشتر از گذشته قدرت گرفته‌اند؛
۴: گروه تروریستی داعش فعالیت خود را در برخی مناطق افغانستان آغاز کرد؛
۵: میلیون‌ها افغان راهی دیار مهاجرت شده‌اند.
۶: ۳۱ هزاار فرد ملکی کشته شدند؛
