محدودیت فضای مجازی؛ بستن دهان آزادی!

از چندی به این‎سو آوازه‎هایی مبنی بر بسته یا محدود شدن شبکه‎های اجتماعی همانند تلگرام، از سوی برخی نهادهای حکومتی به گوش می‎رسید.
ظاهراً دلایل آن‎ها برای اعمال محدودیت بر این شبکه‎ها، استفاده مخالفان مسلح و تبلیغات گسترده آن‎ها دراین شبکه‎ها به سود تروریزم و هراس‌افگنی بوده است.
در همین راستا و به تازه‎گی، این شبکه از سوی حکومت بسته شده که واکنش‎های زیادی را برانگیخته است. عبدالرزاق وحیدی وزیر پیشین مخابرات، این اقدام دولت را بی‎تاثیر در تامین امنیت خوانده و شهید ثاقب روزنامه نگار و تحلیل‎گر منتقد حکومت، اعمال محدودیت بر فضای مجازی را تلاش حکومت برای خفه کردن صدای اعتراض مردم، تعبیر کرده است.
عبدالرزاق وحیدی وزیر پیشین مخابرات:
مانند ديوارهای سمنتی كه بر بهبود امنيت تأثيری نداشت، ايجاد موانع و ديوارهای ديجيتالی نيز به همان اندازه بی تاثير خواهد بود. تلگرام يك اپليكيشن با سورس كود باز (open source) است، اما سِرورهای آن در يكی از كشورهایی قرار دارد كه ادعا می‎شود از تروريست‎ها و مخالفين مسلح مخصوصاً طالبان حمايت می‎نمايد. «واتس اپ» نيز بخشی از امپراتوری زاكربرگ است.
مسدود ساختن آن‎ها به طور آزمايشی برای بيست روز، ممكن است بخشی از امكانات ارتباطی نيروهای متخاصم را محدود سازد، اما با توجه به تنوع و وسعت تكنالوژی و ارتباطات در دراز مدت اين اقدام بی تاثير خواهد بود. در ضمن مسدود ساختن حساب‎های فيسبوكی اشخاص، از توان شركت‎های داخلی بالاتر است مگر آن‎كه مانند برخی كشورها فيسبوك كاملا مسدود گردد. از رييس‎جمهور می‎خواهم تا پيش‎نهادی را بازبينی نمايد كه وزارت مخابرات با حفظ ارزش‎های آزادی بيان و با درنظرداشت قوانين، در تابستان ١٣٩٥ به شورای عالی اقتصادی ارايه نمود.
نوشته عبدالشهید ثاقب تحلیل‎گر و روزنامه‎نگار:
زهی خيال باطل!
از چندی بدين‎سو زمزمه‎هايی وجود داشت كه حكومت، در پی وضع محدوديت بر شبكه‎های مجازی در افغانستان است. اسنادی كه به تازه‌گی منتشر شده است، اما نشان می‎دهد كه اين زمزمه‎ها عين واقعيت بوده‎اند. ارگ شايد پنداشته با مسدودسازی شبكه‎های مجازی در افغانستان، می‎تواند جلو انتشار انديشه‎های اعتراضی مردم را بگيرد.
زهی خيال باطل! آن‎هایی كه تاريخ اروپای شرقی را خوانده باشند، با نام «نشر ساميزدات» آشنا هستند. «ساميزدات»؛ يعنی اينكه «خودم منتشر می‎كند». هنگامی كه رژيم‎های كمونيستی اروپای شرقی بر نويسندگان، روزنامه‎نگاران و منتقدان محدوديت وضع كرد و جلو آزادی بيان را گرفت، همگان به نشر زيرزمينی روی آوردند، كه بعدها به نام نشر ساميزدات معروف شد. در قالب نشر زيرزمينی يا ساميزدات، نويسندگان مقاله ها، اشعار و طنزهای انتقادی خود را به طور مخفی چاپ و به صورت دست به دست منتشر می‎كردند. نشر ساميزدات يكی از مهم ترين عوامل دگرگونی سياسی و فرهنگی در رژيم‎های توتاليتر پيشين اروپای شرقی به شمار می‎رود؛ دگرگونی‎هایی كه سرانجام بساط توتاليتاريسم را از آن‌جا برچيدند. حكام و دولتمردان افغانستان بايد، از تجربه اروپای شرقی بياموزند.
تجربه كشورهای اروپای شرقی و روسيه نشان می‎دهد كه اگر به روی نشر و پخش افكار دگرانديشان و منتقدان يك در را ببندی، ده‎ها در ديگر باز می‎باشد. دولت افغانستان مواظب باشد كه در برابر آزادی بيان نبايد اقدامی كند كه باعث راديكال‎تر شدن، منتقدان گردد. مسدودسازی شبكه‎های اجتماعی يا وضع محدوديت بر آن‎ها، پيامدی جز راديكاليزه‎سازی مخالفت‎ها ندارد.