عربستان سعودی، امروز چهارشنبه شاهد دو تحول بزرگ در ساختار قدرت بود. شبکه تلویزیونی دولتی عربستان صبح امروز اعلام کرد که ملک سلمان، پادشاه سعودی با صدور فرمانی، پسرش، «محمد» را به عنوان ولیعهد و جانشین خود منصوب کرده است.
شاهزاده محمد بن سلمان ۳۱ ساله همزمان وزیردفاع نیز هست. او پیش از این، جانشین ولیعهد بود. پادشاه سعودی همچنان از مردم خواست امروز با حضور در «کاخ صفا» در مکه با ولیعهد جدید بیعت کنند. براساس این احکام، شاهزاده «محمد بن نایف» نیز از سمت ولیعهد و وزارت داخله کنار گذاشته شد و «عبدالعزیز بن سعود بن نایف» به عنوان وزیر داخله جدید منصوب شد.
به رغم آن‌که این تحولات در ظاهر به آرامی صورت گرفته، اما معمولاً عزل و نصب‌های فوری و اضطراری در کشورهای بحران‌زده صورت می‌گیرد. در کشورهای با ثبات سیاسی، از هفته‌ها پیش رایزنی درباره تغییرات مدیریتی انجام می‌شود، تا رضایت همه طرف‌ها جلب شود.
دو سال پیش نیز این ماجرا برای عربستان اتفاق افتاد. در آن زمان، شاه عربستان در یک اقدام غیرمترقبه، «عادل الجبیر» سفیر عربستان را در امریکا به جای «سعود الفیصل» به عنوان وزیر خارجه جدید منصوب کرد. ملک سلمان همچنین در حکم دیگری فرزند خود محمد بن سلمان را با حفظ سمت وزیر دفاع به عنوان جانشین ولیعهد نیز منصوب کرد. سلمان همچنین برادر ناتنی‌اش مقرن بن عبدالعزیز را از سمت ولیعهد برکنار کرد و برادرزاده‌اش محمد بن نایف را از سمت جانشین ولیعهد به سمت ولیعهد ارتقا داد. محمد بن نایف همان کسی است که امروز از سمت ولیعهدی برکنار شد.
دو سال پیش و در همان زمان، یکی از شهزاده‌گان سعودی با اسم مستعار «مجتهد» رازهای پنهان عزل و نصب‌ها را در عربستان افشا کرد. وی در صفحه توئیتر خود نوشت: مقرن بن عبدالعزیز، ولیعهد سابق عربستان تا عصر روز سه‌شنبه( ۹۴/۲/۸) یعنی چند ساعت پیش از عزل خود هیچ درخواست رسمی از سوی پادشاه دریافت نکرده بود. حدود ساعت ۱۰ همین شب به «مقرن» از قول شاه عربستان گفته شد که دیگر ولیعهد نیست.
در حال حاضر نیز به نظر می‌رسد محمد بن نایف تا دیشب از برکناری خود اطلاع نداشته است که این امر نمایانگر اختلاف شدید در دستگاه حاکمیت است. تا یکی دو روز آینده رازهای بیش‌تری از عزل و نصب‌های امروز عربستان آشکار خواهد شد. ناگفته نباید گذاشت که اتفاقاتی که در دو سال گذشته در عربستان رخ داده در تاریخ ۸۵ ساله این کشور اگر نگوییم بی‌سابقه بوده، بلکه کم‌سابقه بوده است.
نویسنده: محمد مرادی
